بسم الله الرحمن الرحیم

یکی از حکمتهای داشتن ریش در مردان ، این است که بین آنها و جنس مخالفشان فرق باشد لذا خدای تعالی زن و مرد را در عین حال که از یک ماده ی اصلی خلق نموده ولی فرق های بسیاری بین زن و مرد نیز قرار داده است که این اختلاف و فرقها هم در جسم ظاهر زن و مرد محسوس است و هم در صفات نفسی و روحیشان می باشد که باعث جذب و انس آنها به یکدیگر می شود . و از این طریق خدای تعالی زن و مرد را مکمل یکدیگر در رسیدن به آسایش و آرامش روحی و جسمی قرار داده است . لذا مرد با داشتن ریش دارای هیبت و وقار مخصوصی می گردد که زن فاقد آن است و زن با نداشتن موی صورت در صورت دازای زیبایی و لطافت خاصی است که مرد خواهان آن است ، و اگر مردی بزرگ شود و از این نعمت برخوردار نبوده و محروم باشد ممکن است به خاطر عملی باشد که در عالم ذر یا عالم خاکی مرتکب شده که جزای او حرمان از این نعمت و هیبت است .

حضرت امام جعفر صادق علیه السلام در کمت ریش به مفضل می گوید :

" و لو لم یخرج الشعر فی وجهه فی وقته و یبقی فی هیئته الصبیان و النساء فلا تری له جلاله و لا وقار .

قال المفضل فقلت : یا مولای ! فقد رایت من یبقی علی حاله و لا ینبت الشعر فی وجهه و ان بلغ حال الکیر ؟!

فقال عله السلام : ذلک بما قدمت ایدیهم و ان الله لیس بظلام للعبید " .

یعنی : هرگاه خارج نشود موی صورت در وقت خود و باقی بماند به همان حال اولیه و باقی بماند مرد به هیئت و صورت اطفال و زنها ، پس نمی بینی برای او جلال و نه وقاری را .

مفضل می گوید عرض کردم : مولای من ! می بینم اشخاصی را که صورتشان به همان حالت اولیه و طفولیت باقی مانده و حال آنکه بالغ گشته اند و مرد بزرگی می باشند .

امام علیه السلام فرمود : این برای آن است که یک اعمالی و معصیتهایی است که مرتکب شده اند و آن معاصی موجب شده  این عذاب را که صورت آنها بی مو باقی بماند و کوسج شوند ، خداوند تو ظالم به بندگانش نمی باشد .

مرحوم شهید آیت الله سید عبدالحسین دستغیب گوشه ای از حکمت ریش در مردها و نداشتن ریش در زنها را این گونه بیان می کند :

یکی از موارد اختلاف زن و مرد که از آیات عظیمه ی الهیه و بهت آور است موضوع روییدن مو در صورت مرد و نروییدن در صورت زن است ، و آن وقت در مرد هم پس از تکلیف و فقط در قسمت پایین صورت و گونه ها ، ولی بالای گونه ها و پیشانی بدون مو است . عجیب تر ربط الت تناسلی و مساله ی روییدن مو است که اگر کسی را مقطوع النسل " اخته " کردند ، دیگر در صورتش مو روییده نمی شود این حیرت آور است ، و این اختلاف برای این است که مرد و زن از ظاهر معلوم باشند ، چون گاهی ممکن است زنی ادعای مردی کند یا مردی ادعای زنی نماید .  ممکن است شیادی کند مثلاً مرد به حمام زنانه برود نگویید زن زینت می کند ، چادر بر سر می کند ، گردن بند و دستبند دارد ، ممکن است مرد هم این کارها را بکند ، تفاوت ظاهری مرد و زن به این چیزها نیست .  پس غرض ( و یکی از حکمتها ) از روییدن مو یک تفاوت بین زن و مرد است ، دیگر این که بدانند زن غیر از مرد است ، ....( طبیعت زن در دلربایی اوست  . ) زن باید دلربایی کند اگر بنا بود در صورت زن هم مو روییده گردد آن زیبایی و دلربایی را نداشت و اگر هم در صورت مردها مو یاقت نمی شد مردها هم خیال می کردند که اینها هم بلی.... ( باید با اشوه و کرشمه و ناز راه بروند و برای دیگران دلربایی کنند ! لذا می بینیم برخی از کسانی که خودشان را شبیه زنان می کنند این نوع رفتارها نیز از آنها سر می زند که از یک مرد خیلی زننده و سبک است و همه ی عقلا بر این مطلب اذعان دارند )

فرمود زمانی می آید که مردها به مردها اکتفا می کنند و زنها به زنها ( یاتی زمان اکتفی الرجال بالرجال و النساء بالنساء )  مثل قوم لوط زمینه اش فراهم شده وقتی مرد صورتش را پاک بتراشد و ارایش کند کم کم خیال می کند آنچه از زن ساخته است از او هم ساخته است آن وقت عمل قوم لوط خدای ناکرده حاصل می شود . ( کما اینکه  هم اکنون به وضوح مشاهده می کنیم که  این مشکل در حال شیوع  مجدد است و برای بسیاری یک امر عادی طلقی می گردد !) 

در تایید کلام مرحوم شهید دستغیب به ورایات گذشته مراجعه کنید که " ریش تراشی " را در ردیف " الناکح نفسه والمنکوح فی دبره " قرار داده و می فرماید : برای این سه گروه خدای تعالی عذاب سختی مقرر نموده و با آن ها در روز قیامت تکلم نخواهد کرد .